10-07-2023

'Water & land’ is een Vlaams- Nederlands project, waarin de rol en betekenis van immaterieel erfgoed voor duurzame landschapsontwikkeling centraal staat. Een thema dat nauw aansluit bij het Erfgoed Dealproject ‘Watermolenlandschappen voor klimaatadaptatie’.

Het het project ‘Water & Land’ (www.waterenland.be) wordt getrokken door het Vlaamse Centrum voor Agrarische Geschiedenis (CAG), in nauwe samenwerking met het Nederlandse Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN). 

Focus op actuele uitdagingen en erfgoedpraktijken

Bij het project ‘Water & Land’ gaat het om de inzet van  traditionele kennis en vakmanschap om daarmee een klimaatrobuust en ecologisch rijk landschap te  bevorderen. 

Immaterieel erfgoed en duurzame ontwikkeling zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden 1. Het project ‘Water & Land wil deze blik op erfgoed verspreiden omdat die verbondenheid tussen erfgoed en ecologische duurzaamheid bij zowel publiek als beleidsmakers nog onvoldoende bekend is.. 

Het project ‘Water & Land’ legt daarbij de link naar de UNESCO Conventie voor Immaterieel Erfgoed (2003), waarin wordt gesteld dat immaterieel erfgoed naast een drijfveer voor culturele diversiteit ook een garantie voor duurzame ontwikkeling is, of die nu sociaal, economisch of ecologisch is. 

In een drietal projectjaren worden drie hedendaagse thema’s centraal gesteld die nauw met elkaar verbonden zijn: waterbeheer, behoud van biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid. 

Waterbeheer

Droge zomers en piekafvoeren laten zien dat waterbeheer een belangrijke uitdaging is. In het eerste projectjaar is dan ook gekozen voor het thema ‘waterbeheer’ waarin zowel de erfgoedpraktijk van graslandbevloeiing als van watermolenlandschappen centraal stonden.  

Organisaties in Vlaanderen en Nederland gingen in op uitdagingen, oplossingen en voorbeelden van hoe kennis en ervaring van vroeger  bij kan dragen aan de klimaatoplossingen van morgen. Het Erfgoed Dealproject ‘Watermolenlandschappen en Klimaatadaptatie’ was een van die voorbeelden. 

Ontmoetingsdag ‘Waterbeheer’ bij de Watermolen van Opwetten

Op 16 maart 2023 organiseerde CAG en KIEN een gezamenlijke ontmoetingsdag voor de verschillende mensen die van dichtbij of veraf betrokken waren bij het project ‘Waterbeheer’. Het ging om molenaars, graslandbevloeiers, onderzoekers en professionals. Het samenbrengen van deze  verschillende achtergronden binnen dit thema leverde boeiende inzichten op. Tijdens de discussies in kleine groepen over samenwerking en participatief beheer, zichtbaarheid en beleid en kansen voor verder onderzoek was vanuit Vlaanderen veel belangstelling  voor de Erfgoed Deal en de manier waarop het Watermolenproject tot stand was gekomen. 

Als afsluiter van de dag werd genoten van de zon en een bezoek aan de watermolen die molenaar Martijn speciaal voor deze bijeenkomst opende. 

Presentatie bij de themadag van FARO over de Klimaatcrisis in Mechelen.

Op dinsdag 16 dag hield FARO, het Vlaams Steunpunt voor de cultureel erfgoedsector, haar jaarlijkse ontmoetingsdag.  Het thema van dit jaar was de klimaatcrisis en hoe daarmee om te gaan vanuit de erfgoedsector. In de ochtend was er ruimte voor lezingen waarin opgeroepen werd om ook vanuit de cultureel erfgoedsector verantwoordelijkheid te nemen. 

In de namiddag presenteerden diverse erfgoedorganisaties waaronder musea hun oplossingen en voorbeelden. 

Een van de erfgoedorganisaties was het CAG. Zij lichten het project ‘Water en Land toe in de sessie ‘ Immaterieel Erfgoed als hefboom voor een klimaatrobuuste samenleving’.  Het Erfgoed Dealproject Watermolenlandschappen gaf een inkijk van hoe erfgoed bij kan dragen aan waterbeheer terwijl het Haagdichten werd uitgelegd als initiatief voor versterking van biodiversiteit.  

Zie ook: https://mailchi.mp/cultureelerfgoed/nieuwsbrief-erfgoed-deal-mei-2023

Hierbij de links naar de podcasts van Water en Land:

https://www.waterenland.be/nieuws/podcast-water-land-aflevering-3

https://www.waterenland.be/nieuws/podcastreeks-aangevuld